Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας

Το Δημητρίτσι βρίσκεται προς τα δυτικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Σερρών, στον κάμπο των Σερρών, κοντά στη συμβολή του ποταμού Στρυμόνα με τον παραπόταμό του Κοπατσιανό (ή Σκαπάνη). Απέχει 19 χλμ. ΝΔ. από την πόλη των Σερρών και 12,5 ΒΔ. από τη Νιγρίτα.

Σύμφωνα με τον ιστορικό του Βυζαντίου Νικήτα Χωνιάτη το 1185 έλαβε χώρα μάχη στον τόπο «τον λεγόμενον του Δημητρίτζη». Η ιστορική Μάχη του Δημητρίτζη μεταξύ των βυζαντινών στρα­τευμάτων και των Νορ­μανδών διεξήχθη στις 7 Νοεμβρίου 1185 και έληξε με νίκη των Βυζαντινών κατόπιν αιφνιδιαστικής επίθεσης, καθώς οι Νορμανδοί προσπάθησαν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με δόλο.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 εγκαταστάθηκαν στο χωριό Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες που προέρχονται από τις περιοχές της Σμύρνης και τα Κουβούκλια της Προύσας της Μικράς Ασίας, όταν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να καταφύγουν στην Ελλάδα. Οι πρόσφυγες ίδρυσαν ένα δικό τους συνοικισμό στην ανατολική πλευρά του χωριού, όπου δεν υπήρχε κανένας ντόπιος. Την ίδια εποχή ήρθαν και μερικές οικογένειες Θρακιωτών.

Το χωριό αναφέρεται επίσημα το 1920 στο ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Δημητριτσίου που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας του Δήμου Βισαλτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 989 κατοίκους.

Η Αγία Παρασκευή είναι κτισμένη με υψόμετρο 20 μέτρων προς τα δυτικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης , στα νότια του ποταμού Στρυμόνα. Είναι κτισμένη στον κάμπο των Σερρών, ανάμεσα στα χωριά Τερπνή (ΝΑ.), Νικόκλεια (ΝΔ.) και Σησαμία (Δ.-ΒΔ.). Απέχει 6 χλμ. βορειοδυτικά της Νιγρίτας και 24 χλμ. (οδικά μέσω Λυγαριάς) νοτιοδυτικά της πόλης των Σερρών.

Το 1900, σύμφωνα με υπολογισμούς του Βούλγαρου συγγραφέα και επιθεωρητή σχολείων Βασίλ Καντσόφ, στο χωριό ζούσαν 460 κάτοικοι, εκ των οποίων οι 260 ήταν Έλληνες και οι υπόλοιποι Κιρκάσιοι μουσουλμάνοι. Κατά την περίοδο του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου απελευθερώθηκε από τις ελληνικές δυνάμεις, ωστόσο τον Φεβρουάριο του 1913, κατά τη διάρκεια ένοπλων συνοριακών επεισοδίων μεταξύ των – ακόμη συμμαχικών – στρατιωτικών δυνάμεων της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, πέρασε υπό βουλγαρικό έλεγχο. Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου και την ήττα της Βουλγαρίας, επικυρώθηκε μαζί με την υπόλοιπη περιοχή της Νιγρίτας στο ελληνικό κράτος βάσει της συνθήκης του Βουκουρεστίου. Η πρώτη ελληνική απογραφή που διενεργήθηκε το 1913 στα νέα εδάφη κατέγραψε στο χωριό πληθυσμό 358 κατοίκων (186 άνδρες και 172 γυναίκες). Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την επακόλουθη ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία εγκαταστάθηκαν στον οικισμό πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τη Θράκη. Κατά το τελευταίο διάστημα της Κατοχής, συμπεριλήφθηκε στα χωριά δυτικά της Νιγρίτας που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο τοπικής δοσιλογικής πολιτοφυλακής, η οποία διαλύθηκε από τον ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Το 1950 το χωριό μετονομάστηκε σε Αγία Παρασκευή.

Διοικητικά αναφέρεται το 1913 ως τμήμα της υποδιοίκησης Νιγρίτης, ενώ με βάση το ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 προσαρτήθηκε στην τότε κοινότητα Αβδαμάλ (Σησαμίας) του νομού Σερρών και μερικά χρόνια αργότερα (1924) ορίστηκε ως έδρα κοινότητας. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής που οδήγησε στη διαίρεση του νομού Σερρών ανάμεσα σε γερμανικά και βουλγαρικά κατεχόμενα εδάφη, υπήχθη πρώτα στον νομό Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια στον νομό Στρυμώνος. Από την Απελευθέρωση μέχρι και το 1997 ανήκε στην επαρχία Βισαλτίας του νομού Σερρών. Βάσει του Σχεδίου «Καποδίστριας» υπήχθη στον νεοσύστατο δήμο Βισαλτίας, ενώ από το 2011, σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τοπική κοινότητα της δημοτικής ενότητας Βισαλτίας του ομώνυμου δήμου.

Οι Άμπελοι βρίσκονται προς τα δυτικά όρια με τις Περιφερειακές Ενότητες Κιλκίς και Θεσσαλονίκης. Είναι κτισμένοι στον κάμπο των Σερρών, νότια του ποταμού Στρυμόνα, ανάμεσα στα χωριά Λιβαδοχώρι (Β.), Δημητρίτσι (ΝΑ.), Τριανταφυλλιά (ΝΔ.) και Καλόκαστρο (Δ.). Απέχουν 17 χλμ. ΒΔ. της Νιγρίτας και 27 χλμ. ΝΔ. των Σερρών. Την περίοδο της τουρκοκρατίας ήταν τσιφλίκι Τούρκου αγά και υπήρξε διοικητικό κέντρο της περιοχής. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, γύρω στα 1924, εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας και λιγότεροι Πόντιοι και Σαρακατσάνοι.

Το χωριό αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1920 στο ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 ως Μακιαίς ή Μακιές ή Μακές να ορίζεται έδρα της ομώνυμης τότε κοινότητας. Το παλιό όνομα που υπήρχε την περίοδο της τουρκοκρατίας, προέρχεται από την τουρκι­κή λέξη Μερκέζ, που σημαίνει κέντρο – διοικητικό κέντρο. Το 1927 μετονομάστηκε σε Βαμβακιά και το 1934 σε Άμπελοι λόγω των πολλών αμπελιών που καλλιεργούνται στην περιοχή. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Αμπέλων που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας του Δήμου Βισαλτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 458 κατοίκους.

Η Βέργη βρίσκεται προς τα δυτικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης σε απόσταση 11,5 χλμ. ΒΔ. της Νιγρίτας και 21,5 ΝΔ. των Σερρών. Είναι κτισμένη στον κάμπο των Σερρών και νότια του Κοπατσιανού (ή Σκαπάνη), παραπόταμου του Στρυμόνα, ανάμεσα στα χωριά Σησαμία (Α.), Νικόκλεια (ΝΑ.), Τριανταφυλλιά (ΒΔ.) και Δημητρίτσι (Β.-ΒΑ.). Το χωριό αναφέρεται επίσημα το 1920 στο ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 ως Κοπάτσι να ορίζεται έδρα της τότε ομώνυμης κοινότητας. Το 1927 με το ΦΕΚ 7Α – 14/01/1927 μετονομάστηκε σε Βέργη. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Βέργης που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας του Δήμου Βισαλτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 699 κατοίκους.

Η Λυγαριά βρίσκεται στην πεδιάδα των Σερρών σε απόσταση 13 χλμ. ΒΔ. της Νιγρίτας και 17 χλμ. ΝΔ. των Σερρών. Το χωριό είναι κτισμένο νότια του ποταμού Στρυμόνα, βόρεια του χείμαρρου Σκαπάνη λίγο πριν αυτός καταλήξει στον Στρυμόνα, ανάμεσα στο γειτονικό Δημητρίτσι (ΒΔ.) και Σησαμία (ΝΔ.). Η παλιά ονομασία του είναι Μέργιανη που προέρχεται από τη λέξη “Μέρας” δηλ. βοσκότοπος, όπου αρχικά έβοσκαν οι πρώτοι κάτοικοι τα ζώα τους. Η περιοχή ήταν ελώδης και όταν αυτή το 1925 πλημμύρισε και κατέστρεψε τα σπίτια τους, μετακινήθηκαν στη σημερινή τοποθεσία του οικισμού.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 στο χωριό εγκαταστάθηκαν πολλοί πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και πιο συγκεκριμένα από τα χωριά Ντουάνκιουι, Τατάρκιουι και Μαστανάρι. Το χωριό αναφέρεται επίσημα το 1920 στο ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 ως Μέργιαννη να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Δημητριτσίου. Το 1927 με το ΦΕΚ 179Α – 30/08/1927 μετονομάζεται σε Λυγαριά. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Λυγαριάς που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας του Δήμου Βισαλτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 284 κατοίκους.

Η Νικόκλεια είναι μεγάλος πεδινός οικισμός (υψόμ. 80 μ. 1.316 κάτ.), που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, σε απόσταση 33 χλμ. νοτιοδυτικά από την πόλη των Σερρών. Υπάγεται διοικητικά στο δήμο Βισαλτίας, που η έδρα του είναι στη Νιγρίτα. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν «Νικοσλάβη».

Περίπου 4 χλμ. νότια της Νικόκλειας, στο λόφο «Ισάρ», όπου σώζονται ερείπια αρχαίου κάστρου, τοποθετείται ο ρωμαϊκός σταθμός “Arason” που μας είναι γνωστός από τον Ραβέννιο κοσμογράφο. Ο σταθμός ίσως ταυτίζεται με την αρχαία βισαλτική πόλη «Άρωλος» που αναφέρεται από τον γεωγράφο Πτολεμαίο.

Η Σησαμία βρίσκεται προς τα δυτικά όρια με τις Περιφερειακές Ενότητες Κιλκίς και Θεσσαλονίκης, δίπλα και νότια του ποταμού Στρυμόνα. Είναι κτισμένη στον κάμπο των Σερρών, ανάμεσα στα χωριά Δημητρίτσι (Β.), Αγία Παρασκευή (Ν.-ΝΑ.), Νικόκλεια (Ν.) και Βέργη (Δ.). Απέχει 9,5 χλμ. ΒΔ. της Νιγρίτας και 20,5 χλμ. ΝΔ. των Σερρών. Το χωριό αναφέρεται επίσημα το 1920, μετά την απελευθέρωση, στο ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 ως Αβδαμάλ να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το όνομα Αβδαμάλ το πήρε από τις λέξεις Αβντί και Μάλ που σημαίνει στα Τούρκικα “περιουσία του Αβντί”.

Το 1927 με το ΦΕΚ 179Α – 30/08/1927 μετονομάστηκε σε Σησαμία επειδή καλλιεργούσαν στην περιοχή σουσάμι ή αλλιώς σησάμι. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Σησαμίας που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας του Δήμου Βισαλτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 329 κατοίκους. Η εκκλησία των Δώδεκα Αποστόλων που βρίσκεται νοτιοδυτικά γιορτάζει κάθε χρόνο στις 30 Ιουνίου.

H Τριανταφυλλιά βρίσκεται προς τα δυτικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς, στον κάμπο των Σερρών. είναι κτισμένη δυτικά του ποταμού Στρυμόνα και τους ανατολικούς πρόποδες του όρους Βερτίσκος. Απέχει 32,5 χλμ. ΝΔ. από την πόλη των Σερρών και 18 χλμ. ΒΔ. από τη Νιγρίτα. Το χωριό αναφέρεται επίσημα το 1920 στο ΦΕΚ 2Α – 04/01/1920 ως Μαχμουτλή να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Μακιών (Αμπέλων). Το 1927 με το ΦΕΚ 179Α – 30/08/1927 μετονομάστηκε σε Τριανταφυλλιές και το 1940 διορθώθηκε σε Τριανταφυλλέαι. Το 1988 με το ΦΕΚ 84Α – 06/05/1988 μετονομάστηκε σε Τριανταφυλλιά. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Τριανταφυλλιάς που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Βισαλτίας του Δήμου Βισαλτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 702 κατοίκους.